Hoe werkt grond aankopen?
Met de donaties aan het Natuurfonds Drenthe kunnen wij als Het Drentse Landschap grond aankopen om te zorgen dat er meer natuur komt in Drenthe. Maar hoe werkt grond aankopen voor meer natuur nu precies? Onze rentmeester, Sander Udding, legt het uit.
Natuur aankopen, hoe doe je dat?
“Op zich is het aankopen van grond heel overzichtelijk. We proberen afspraken te maken met de eigenaar over de eigendomsoverdracht van de grond. Onder andere over de betreffende kadastrale percelen, de oppervlakte en de koopprijs zijn de belangrijkste uitgangspunten om overeenstemming over te hebben. Hierbij is het goed om te onderzoeken welke eventuele belemmeringen op de grond van toepassing kunnen zijn. Liggen er kabels of leidingen, wat is de bestemming van de grond, is er een risico op water- of bodemverontreiniging, zijn er afspraken over het gebruik of over een recht van overpad?
Wanneer over deze punten afspraken zijn gemaakt worden deze vastgelegd in een koopovereenkomst die door koper en verkoper wordt getekend. Dit wordt vervolgens vastgelegd bij de notaris en ingeschreven bij het Kadaster en daarmee is de aankoop een feit.”
Grond is een schaars goed in Nederland en er zijn verschillende belangenvertegenwoordigers die graag aanspraak willen maken op de grondmarkt. Niet voor niets een belangrijk thema waar in verkiezingstijd ook veel aandacht naar uit gaat. Wat merk jij hier van?
“Er is gelukkig een gezamenlijke landelijke ambitie vastgelegd voor het realiseren van natuur. Dit ligt vastgelegd in het Natuur Netwerk Nederland (NNN). Het NNN is in feite een kaart waarop is aangeven voor welk gedeelten van Nederland het wenselijk is om natuur te realiseren.
Iedereen die eigenaar is van een perceel cultuurgrond dat in het gebied van de NNN ligt, kan dit veranderen in natuur. Het Rijk stelt geld beschikbaar voor de waardedaling, inrichting en beheer van de natuur. Wanneer een eigenaar geen natuur wil realiseren of de grond niet wil verkopen voor het realiseren van natuur is hij dat niet verplicht. De eigenaar kan de grond ook gewoon verkopen aan derden voor landbouwkundig gebruik.
Zowel binnen als buiten de NNN zijn wij actief op zoek naar gronden om te verwerven. Wanneer wij gronden aankopen binnen het NNN dan is dat altijd voor de ontwikkeling of behoud van natuur. Buiten het NNN kan het doel verschillen. Soms is het aankoop van natuur, maar soms kunnen dat ook strategische aankopen zijn. Dit is grond wat mogelijk op de lange termijn natuur kan worden of in ieder geval gebruikt wordt als minder intensief landbouwgebruik of ruilgrond. Ruilgrond is grond dat kan worden ingezet om het te ruilen met grond binnen het NNN of voor grond dat aansluit bij één van onze eigendommen. Omdat grond aankopen buiten de NNN niet gesubsidieerd wordt door het Rijk, zullen deze aankopen met 100% eigen middelen worden aangekocht. Met het Natuurfonds Drenthe proberen we meer ruimte te creëren voor extra natuur buiten het NNN.
Wij realiseren ons goed dat de grond schaars is en dat wij bijna altijd moeten concurreren met andere belanghebbenden. Helaas komt het ook voor dat andere belanghebbenden bereidt zijn meer te betalen voor een perceel cultuurgrond, bos of heide. Dan moeten wij kansen voor de natuur aan ons voorbij laten gaan.”
Hoe weet je waar er grond te koop is?
“Het Drentse Landschap heeft een proactief beleid op het gebied van grondaankopen. Wij investeren met tijd en mensen in het realiseren van natuurdoelen door grond aan te kopen. Zelf besteed ik een deel van mijn tijd aan het doen van onderzoek naar grond om onze doelen te realiseren. Een goed netwerk in de grondmarkt is daarbij van grote waarde. Daarom onderhoud ik veel contact met makelaars, andere rentmeesters, boeren en de provincie.”
Wat gebeurt er met grond dat aangekocht is?
“Het korte antwoord is dat er natuur mee wordt gerealiseerd. Als de grond reeds bestaande natuur heeft dan wordt deze natuur zo goed mogelijk ontwikkeld en beschermd.
Soms zijn wij in de gelegenheid om grond aan te kopen maar kan er nog niet meteen natuur van worden gemaakt. Het kan bijvoorbeeld enige tijd kosten om meerdere percelen in dat gebied te kopen. Deelgebieden worden pas als natuur ingericht als een groot gedeelte van de grond is aangekocht of als alle eigenaren mee willen werken aan de gebiedsinrichting. In de tussentijd zullen wij de grond wel extensief beheren. Bijvoorbeeld door geen bestrijdingsmiddelen toe te passen, geen kunst- of drijfmest toe te passen en door beperkt het gras te maaien.
Wanneer we wel gelijk aan de slag kunnen met het realiseren van natuur, stellen wij eerst een beheerplan op. Dit is een plan waarin voor de duur van 6 tot 12 jaar wordt vastgelegd hoe het beheer van het gebied er uit gaat zien en welke kansen en doelen we hebben in dit gebied.”
